Buplèvre(-en-daio)
Bupleurum falcatum subsp. cernuum
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Buplèvre penché, Buplèvre en faux.
Descripcioun :Aquéu buplèvre-en-daio, de la subsp. cernuum, trachis dins lis Aup dóu miejour, subretout à l'instànci subaupin. La planto, pulèu grando e verdalo, se recounèis eisadamen bonodi si fueio en daio o en voulame s'amas mies. La subsp. presentado eici à mens de dès rai inegau à sis oumbello e se recounèis peréu à si fru de 4 à 6 mm que soun quàsi ala (fotò).
Usanço :Aquesto planto èi pas utilisado au nostre, soulamen en medecino óurientalo. Pamens es esta trouba d'ùni prouprieta coume èstre anti-enflamativo, antispasmoudico e estoumatico.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Bupleurum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 4 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1000 m à 1700 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Bos clar
- Óuriero de bos
- Tepiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Bupleurum falcatum subsp. cernuum (Ten.) Arcang.,1894
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753